Nguyên Hậu
Mẹ, gần gũi đến mức không có gì đặc
biệt, thậm chí nếu ai đó từ nhỏ tới lớn cứ ở nhà với mẹ thì có lúc sẽ thấy
chán. Cứ nghĩ mẹ tồn tại bên ta như một điều gì hiển nhiên, nên ta không thấy
buồn, không khao khát, không nhớ, không thèm. Vậy mà lúc đi xa ta vẫn hay nhớ về
mẹ nhiều nhất.
Cái cảm giác đầu tiên khi tôi xa
mẹ là một sự trống trải vô bờ bến, không sao diễn tả được. Nhìn đâu cũng thấy
trống, lạc lõng, mông lung. Và rồi nhớ, nhớ nhiều thứ mà ngày còn ở nhà với mẹ
không bao giờ thấy quý: thèm nghe giọng nói mẹ (dù có khi ở nhà, cũng giọng nói
ấy, mỗi khi nghe mẹ rầy ta vẫn hay tìm một góc hay chui vô phòng để trốn); thèm
thấy gương mặt mẹ, thèm thấy dáng mẹ ra vào làm gì đó, thèm ăn những món mẹ nấu
(dù nhiều khi ở nhà mình cũng áp phe với ba chê mẹ nấu không ngon); thèm cái
mùi da thịt thơm thơm, nồng nồng của mẹ; thèm mẹ ngồi sát trong lòng để nhổ tóc
sâu (hồi nhỏ mỗi lần nhổ tóc sâu mình thường tính tiền từng sợi – đủ để mua mấy
bịch ya-ourt của bà bảy mỗi lần ba chở đi học). Nói chung là nhớ, là thèm dữ lắm.
Đi xa rồi, mỗi lần nghĩ về mẹ lại
thấy buồn, không hẳn là buồn vì nhớ mà buồn vì lúc đó mình mới thấm cái cảnh
không có mẹ thì như thế nào. Rồi nghĩ đến thời gian, nghĩ đến cái vô thường mà
ai cũng đối mặt. Đó mới là lúc thấy mình trưởng thành thật sự, cũng là lúc tới
ngưỡng làm cha, làm mẹ. Nếu bình thường thương ba mẹ, hiểu bằng mười, thì khi sắp
làm cha làm mẹ hoặc đã làm cha làm mẹ thì cái thương đó hiểu bằng trăm. Rồi lúc
đó muốn thời gian quay trở lại để tận hưởng, để bù đắp thì không còn được nữa. Vậy
nên từ đó, cảm giác về ba, về mẹ bao giờ cũng buồn. Dù cho tôi có cố gắng tranh
thủ những kỳ lễ là chạy vù về nhà, được gần mẹ, rồi đòi làm giúp mẹ đủ thứ, như
để bù đắp, vậy mà vẫn thấy thiếu, thấy xót trong lòng.
Thầy Thích Nhất Hạnh viết trong Bông hồng cài áo rằng nếu ai còn mẹ mà không
biết yêu thương, không chịu ở gần mẹ để tận hưởng thì các anh, các chị, các em
dù có thành đạt, đủ đầy cỡ nào cũng bị thiệt lớn, không có cái phúc nào lớn hơn
để bù đắp được. Mình thấy thấm cái triết lý đó. Thật ra, sống trên đời nếu còn
có ai đó để mình thương thì đã là hạnh phúc lắm. Cho nên có người khi cha mẹ mất
rồi thì thấy bơ vơ, vì cái chỗ dựa cho anh thương, anh cất cho riêng mình không
còn nữa.
Tuy không xa nhà mấy nhưng mình vẫn
thuê nhà ở riêng cho tiện công việc và học hành. Rồi mỗi lần về nhà, bữa cơm
nào mẹ cũng làm thật thịnh soạn. Mẹ nấu toàn những món mình thích. Tôi nói ở
Sài Gòn con có thiếu món nào đâu, muốn cái gì ra tiệm cũng có. Nói vậy chứ những
món tôi thích toàn là những món nhà quê, nào là rau muống ao xào tỏi, canh chua
bông chuối nấu lá giang, dưa chuột muối, đọt mớp chua… Mấy cái đó nếu có ở Sài
Gòn cũng toàn trong những nhà hàng sang chuyên làm món dân tộc và bán giá rất đắt
nên đời nào tôi đi ăn. Với lại đó là món ruột mà chỉ mẹ nấu tôi mới thấy ngon.
Những đứa con thường thích ăn mấy món chính mẹ mình nấu, nghe qua có vẻ ham ăn
hơn là thương mẹ. Nhưng vì trong món ăn còn có cái hương, cái tình của mẹ. Đó
còn vì hạnh phúc của mẹ là được tận tay chăm sóc đứa con của mình dù biết thế
giới bên ngoài đầy đủ bao nhiêu. Mấy năm ròng ở Sài Gòn tôi chẳng xuống cân nào
mà còn tăng cân, chứng tỏ đời sống cũng không mấy khắc khổ. Thế mà lần nào về
nhà, mẹ cũng suýt xoa, tội nghiệp. Mẹ mong tôi về gần nhà làm việc, ở nhà của mẹ,
ăn món của mẹ và để có mẹ chăm sóc lúc ốm đau. Tôi kêu mẹ đừng lo cho con, con
đi xa vì không muốn thấy mẹ cực khổ vì con. Là tôi chưa hiểu hết suy nghĩ của mẹ!
Rồi mẹ nói, trong mấy chị em trong nhà mẹ thương tôi nhiều nhất, không phải vì
tôi xinh đẹp, giỏi giang hơn mấy chị, mà vì tôi là con út. Người mẹ thường chắt
mót tuổi xuân của mình dành cho đứa con út, cho nên xem nó như một bảo vật. Hồi
nhỏ tôi luôn lấy là hãnh diện về điều đó. Nhưng bây giờ lớn rồi tôi mới hiểu vì
sao mẹ cứ hay ray rứt vì tôi. Đứa con út nào cũng có ít thời gian gần gũi cha mẹ
hơn những anh chị của nó!
Cha mẹ nào cũng muốn nhìn thấy
con mình thành gia lập thất mới yên lòng. Hồi nhỏ tôi thấy quan niệm đó sao mà
quê mùa và cổ hủ quá. Giờ tôi hiểu, trên đời này cái quê mùa và cổ hủ nhất
chính là tình thương. Cái gì cũng có thể bỏ, có thể đổi thay nhưng cái chất vị
của tình thương thì không bao giờ thay đổi. Nhà hai chị đều có chồng, mỗi chị đều
có hai bé con xinh xắn. Cả bốn đứa cháu, một tay mẹ lo tất. Giờ chỉ còn mình
tôi. Mẹ chỉ sợ đến khi tôi có con thì mẹ không còn khỏe để giúp tôi chăm sóc.
Và thế là tôi bị thiệt thòi nhất.
Đối với mẹ, cái danh vọng, vật chất
không quan trọng, không bù đắp được cái tình mà mẹ dành cho tôi. Vậy nên, nói
như thầy Nhất Hạnh, vì tôi dại nên mới không chọn ở gần mẹ. Suốt đời tôi cứ
rong ruổi theo lý tưởng của mình. Ở xa, nhiều đêm không ngủ được, tôi nằm nghĩ
mà thương mẹ, thấy có lỗi với mẹ vì không được ở gần chăm sóc, phụng dưỡng. Tôi
có biết đâu, đó cũng là lúc ở nhà, mẹ đang nằm nghĩ, mà tội, mà thương cho đứa
con út không được ở gần, để mẹ thương…
N.H
