Nguyên Hậu
Những ngày này nghe tin tức trên
đài, miền Tây đã vào mùa nước nổi, tự dưng thấy thèm về đó vô cùng.
Không phải là quê hương mình
nhưng lúc nào trong lòng cũng nhơ nhớ, để hễ có lúc nào rảnh rỗi lại muốn chạy
vù về dưới ngay. Cũng chẳng thân ai cho đậm đà, nhưng mọi người ở dưới, dù chỉ
mới quen vẫn thấy thương, thấy gần gũi tự khi nào.
Hồi còn sinh viên, khi lặn lội đi
nghiên cứu đề tài về thơ đồng bằng cũng vào mùa nước nổi. Cả nhóm, bốn đứa sinh
viên năm ba, chân ướt chân ráo mới bước xuống đồng bằng lần đầu tiên khi đi thực
tập hồi đầu năm. Vậy mà đứa nào cũng thương miền Tây, nghe có dịp trở về là mừng
hết lớn. Trong nhóm cũng có một đứa người Bến Tre, dân Bình Đại, nhưng vì là đứa
dân quê ít đi đây đi đó, từ nhỏ tới lớn chỉ có biết đi từ trường về nhà, quanh
quẩn trong cái xóm nhỏ ven biển. Đến lúc học đại học thì quãng đường dài nhất
mà nó đi là từ nhà nó lên thành phố, đi bằng cái xe buýt, ghé ngang rước tận
nhà, rồi thả xuống tận bến xe Bến Tre, xong nó lại bắt thêm một lượt xe lên Sài
Gòn. Chỉ có vậy, suốt mấy năm trời học đại học, nó cũng chưa biết hết cái Bến
Tre. Nên lần đầu tiên cả 4 đứa, đèo trên 2 cái xe Honda chạy xuống dưới, mặt
mày hớn hở, tự tin vì trong nhóm có đứa dân miền Tây. Nào ngờ từ thành phố Bến
Tre, nó dẫn về nhà nó là Bình Đại, đi chừng 30 cây số là cùng, vậy mà nó dẫn đi
tít từ 5h chiều, về tới nhà nó là hơn 10 giờ đêm. Đi riết mà hỏng tới, hỏi ra
thì nó nói nó hỏng biết đường, vì nó cũng không nhớ cái ông tài xế xe buýt chở
nó đi đường nào, mà trong đầu thì nó chỉ biết mỗi con đường đó là dẫn về nhà
nó. Ngó lại cái đồng hồ trên xe thì mới biết, nó dắt mình đi gần trăm cây số. Về
nhà nó được là tôi ngã gục luôn, sau đó tỉnh dậy, thấy bình an, nằm trong nhà
đàng hoàng chứ hỏng phải ngoài đường. Hú hồn.
Có 2 cái xe máy tàng tàng vậy mà
chuyến đó cả nhóm đi luôn một lượt được 6 tỉnh đồng bằng, từ Long An, Tiền
Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Đồng Tháp xuống tới An Giang. Cái hầu bao sinh viên
tới đó là cạn kiệt nên không thể đi tiếp. Như vậy thì cũng được một nửa của miền
Tây, nên cũng tạm bằng lòng. Đề tài sinh viên năm đó ai cũng nói lạ, nhưng ăn
điểm nhất là hội đồng khoa học quý mấy đứa sinh viên “liều”, “chịu chơi”, thực
tâm muốn nghiên cứu những cái mới mẻ, không ngại gian khổ. Làm khoa học mà lấy
hầu bao chắt mót ra làm chứ không tính toán nên thầy cô ai cũng thương. Đề tài
năm đó được giải nhất hội đồng trường, rồi giải khuyến khích cấp Bộ. Cái quý giá nhất
ở công trình đó là mỗi đứa sau khi ra trường có chút kỷ niệm bỏ túi, thỉnh thoảng nhớ lại, thấy vui là được rồi.
Miền Tây với tôi là một miền đất
lạ, dù có đi qua mấy chục lần, cả những chuyến đi chơi và công việc, tôi vẫn thấy
nó luôn tươi mới trong lòng. Sau này có dịp đi thêm được Cần Thơ, Kiên Giang nữa
là 8 tỉnh. Nhưng cái này còn lạ hơn. Thật
ra, dù cho đất đồng bằng có chỗ cao chỗ thấp, có nơi giàu nơi chưa giàu, nhưng
cái thổ nhưỡng đó là y như nhau. Người đồng bằng cũng vậy, ai cũng chất phác, mộc
mạc, ai cũng cởi mở tấm lòng. Cho nên nói, đi được tám tỉnh thì cũng như đi hết
cái đồng bằng vậy. Đi xuống dưới thì thấy không có gì mới, (tiến độ phát triển ở
đây rất chậm, không như mấy tỉnh như Bình Dương, Vũng Tàu phát triển nhanh như
chong chóng), từ tỉnh này qua tỉnh kia cũng không khác biệt nhiều, nói chung
không có cái điểm nào trội cho ta ấn tượng, ngoại trừ cái đất Hà Tiên. Ấy vậy
mà mỗi lần trở về Sài Gòn thì thấy thương, thấy nhớ một cái gì gần gũi lắm, và
lại muốn trở về dưới thêm, thêm nhiều lần nữa. Nghĩ cũng lạ lùng!
Mùa này mà về dưới thì nhất định
tôi sẽ ăn cho được cái món bông điên điển nấu canh, hay canh chua bông so đũa nấu
với cá linh. Đầu mùa nước nổi, cá linh
còn nhỏ, con mềm, ăn rất ngon. Mình là dân miền Đông, mặt không gần sông lưng
không dựa núi, vậy nên từ nhỏ không quen ăn cá hoặc những món dưới nước (mấy
món trên rừng cũng hỏng dám ăn). Nhiều lúc nghĩ nếu sau này lỡ đi ra khỏi cái xứ
của mình chắc chịu chết chứ không thể ăn được thức ăn chỗ khác. Vậy mà lần đầu
xuống miền tây được đãi canh chua nấu cá linh tự dưng lại ăn được rất ngon
lành. Ban đầu ăn vì nể chủ nhà, vì trước khi đi, mình có tìm hiểu sơ sơ. Nghe
nói người miền Tây rất thiệt tình, không khách sáo nên nếu chủ nhà có mời cơm
mà mình từ chối là họ giận, họ buồn. Nghe vậy nên lần đầu xuống dưới mình bấm bụng
ngồi ăn cho được mấy con cá linh, rồi cá trạch nướng, rồi cá ba sa nấu canh. Rồi
cứ tiếp tục những chuyến đi- về cái thực đơn món miền Tây bây giờ của mình cũng
khá hơn, được bổ sung vài món như khô cá sặc nướng giòn, cá đồng nướng rơm, cá
lóc hấp hèm, mắm cá lóc Cần Thơ…
Hôm rồi có đứa bạn khoe dưới Đồng
Tháp bây giờ sen nở đẹp mê hồn, lại nghĩ, hay mình chọn một ngày nào đó chạy về
Tháp Mười ngồi trên bờ hồ ngắm sen trong tiếng muỗi vo ve của buổi chiều tà, chắc sẽ thú vị lắm.
