Về miền Tây

Nguyên Hậu

Những ngày này nghe tin tức trên đài, miền Tây đã vào mùa nước nổi, tự dưng thấy thèm về đó vô cùng.

Không phải là quê hương mình nhưng lúc nào trong lòng cũng nhơ nhớ, để hễ có lúc nào rảnh rỗi lại muốn chạy vù về dưới ngay. Cũng chẳng thân ai cho đậm đà, nhưng mọi người ở dưới, dù chỉ mới quen vẫn thấy thương, thấy gần gũi tự khi nào.

Hồi còn sinh viên, khi lặn lội đi nghiên cứu đề tài về thơ đồng bằng cũng vào mùa nước nổi. Cả nhóm, bốn đứa sinh viên năm ba, chân ướt chân ráo mới bước xuống đồng bằng lần đầu tiên khi đi thực tập hồi đầu năm. Vậy mà đứa nào cũng thương miền Tây, nghe có dịp trở về là mừng hết lớn. Trong nhóm cũng có một đứa người Bến Tre, dân Bình Đại, nhưng vì là đứa dân quê ít đi đây đi đó, từ nhỏ tới lớn chỉ có biết đi từ trường về nhà, quanh quẩn trong cái xóm nhỏ ven biển. Đến lúc học đại học thì quãng đường dài nhất mà nó đi là từ nhà nó lên thành phố, đi bằng cái xe buýt, ghé ngang rước tận nhà, rồi thả xuống tận bến xe Bến Tre, xong nó lại bắt thêm một lượt xe lên Sài Gòn. Chỉ có vậy, suốt mấy năm trời học đại học, nó cũng chưa biết hết cái Bến Tre. Nên lần đầu tiên cả 4 đứa, đèo trên 2 cái xe Honda chạy xuống dưới, mặt mày hớn hở, tự tin vì trong nhóm có đứa dân miền Tây. Nào ngờ từ thành phố Bến Tre, nó dẫn về nhà nó là Bình Đại, đi chừng 30 cây số là cùng, vậy mà nó dẫn đi tít từ 5h chiều, về tới nhà nó là hơn 10 giờ đêm. Đi riết mà hỏng tới, hỏi ra thì nó nói nó hỏng biết đường, vì nó cũng không nhớ cái ông tài xế xe buýt chở nó đi đường nào, mà trong đầu thì nó chỉ biết mỗi con đường đó là dẫn về nhà nó. Ngó lại cái đồng hồ trên xe thì mới biết, nó dắt mình đi gần trăm cây số. Về nhà nó được là tôi ngã gục luôn, sau đó tỉnh dậy, thấy bình an, nằm trong nhà đàng hoàng chứ hỏng phải ngoài đường. Hú hồn.

Có 2 cái xe máy tàng tàng vậy mà chuyến đó cả nhóm đi luôn một lượt được 6 tỉnh đồng bằng, từ Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Đồng Tháp xuống tới An Giang. Cái hầu bao sinh viên tới đó là cạn kiệt nên không thể đi tiếp. Như vậy thì cũng được một nửa của miền Tây, nên cũng tạm bằng lòng. Đề tài sinh viên năm đó ai cũng nói lạ, nhưng ăn điểm nhất là hội đồng khoa học quý mấy đứa sinh viên “liều”, “chịu chơi”, thực tâm muốn nghiên cứu những cái mới mẻ, không ngại gian khổ. Làm khoa học mà lấy hầu bao chắt mót ra làm chứ không tính toán nên thầy cô ai cũng thương. Đề tài năm đó được giải nhất hội đồng trường, rồi giải khuyến khích cấp Bộ. Cái quý giá nhất ở công trình đó là mỗi đứa sau khi ra trường có chút kỷ niệm bỏ túi, thỉnh thoảng nhớ lại, thấy vui là được rồi.

Miền Tây với tôi là một miền đất lạ, dù có đi qua mấy chục lần, cả những chuyến đi chơi và công việc, tôi vẫn thấy nó luôn tươi mới trong lòng. Sau này có dịp đi thêm được Cần Thơ, Kiên Giang nữa là 8 tỉnh. Nhưng cái này còn lạ hơn.  Thật ra, dù cho đất đồng bằng có chỗ cao chỗ thấp, có nơi giàu nơi chưa giàu, nhưng cái thổ nhưỡng đó là y như nhau. Người đồng bằng cũng vậy, ai cũng chất phác, mộc mạc, ai cũng cởi mở tấm lòng. Cho nên nói, đi được tám tỉnh thì cũng như đi hết cái đồng bằng vậy. Đi xuống dưới thì thấy không có gì mới, (tiến độ phát triển ở đây rất chậm, không như mấy tỉnh như Bình Dương, Vũng Tàu phát triển nhanh như chong chóng), từ tỉnh này qua tỉnh kia cũng không khác biệt nhiều, nói chung không có cái điểm nào trội cho ta ấn tượng, ngoại trừ cái đất Hà Tiên. Ấy vậy mà mỗi lần trở về Sài Gòn thì thấy thương, thấy nhớ một cái gì gần gũi lắm, và lại muốn trở về dưới thêm, thêm nhiều lần nữa. Nghĩ cũng lạ lùng!

Mùa này mà về dưới thì nhất định tôi sẽ ăn cho được cái món bông điên điển nấu canh, hay canh chua bông so đũa nấu với  cá linh. Đầu mùa nước nổi, cá linh còn nhỏ, con mềm, ăn rất ngon. Mình là dân miền Đông, mặt không gần sông lưng không dựa núi, vậy nên từ nhỏ không quen ăn cá hoặc những món dưới nước (mấy món trên rừng cũng hỏng dám ăn). Nhiều lúc nghĩ nếu sau này lỡ đi ra khỏi cái xứ của mình chắc chịu chết chứ không thể ăn được thức ăn chỗ khác. Vậy mà lần đầu xuống miền tây được đãi canh chua nấu cá linh tự dưng lại ăn được rất ngon lành. Ban đầu ăn vì nể chủ nhà, vì trước khi đi, mình có tìm hiểu sơ sơ. Nghe nói người miền Tây rất thiệt tình, không khách sáo nên nếu chủ nhà có mời cơm mà mình từ chối là họ giận, họ buồn. Nghe vậy nên lần đầu xuống dưới mình bấm bụng ngồi ăn cho được mấy con cá linh, rồi cá trạch nướng, rồi cá ba sa nấu canh. Rồi cứ tiếp tục những chuyến đi- về cái thực đơn món miền Tây bây giờ của mình cũng khá hơn, được bổ sung vài món như khô cá sặc nướng giòn, cá đồng nướng rơm, cá lóc hấp hèm, mắm cá lóc Cần Thơ…

Hôm rồi có đứa bạn khoe dưới Đồng Tháp bây giờ sen nở đẹp mê hồn, lại nghĩ, hay mình chọn một ngày nào đó chạy về Tháp Mười ngồi trên bờ hồ ngắm sen trong tiếng muỗi vo ve của buổi chiều tà, chắc sẽ thú vị lắm.